منظور از شعائر اسلامی چیست؟
«ومن یعظّم شعائر الله فإنّها مِن تقوى القلوب»(۱)
«این است (سخن حق) و هر کس شعائر (دین) خدا را بزرگ و محترم دارد این از صفت دلهای با تقواست»
بیشک بزرگداشت شعائر الهی، از دستورهای اساسی دین است.
اما منظور از شعائر چیست؟آیا شعائر عمومیت دارد یا مخصوص شعائر خاصی است؟
برخی از عالمان شیعی و سنی به منظور از شعائر و عمومیت و شمول آن اشاره کردهاند:
الف) صاحب جان هندی حنفی از عالمان اهل سنت در ذیل آیه مذکور مینویسد «شعائر جمع شعیر به معنای علامت است، و هر چه که از دیدن آن، خدا به یاد آید، شعائر خداست و شعائر الله اختصاص به صفا و مروه ندارد...»(2).
ب) ملا احمد نراقی از عالمان شیعه مینویسد: «برخی از فقها و مفسران عقیده دارند که آیه دلالت بر عموم و شمول دارد. چنانچه این نظریه پذیرفته شود، تعظیم همة شعائر اگر واجب نباشد، استحباب و رجحان دارد، زیرا شعائر منسوب به خداوند بزرگ است.(3)
ج) علامه طباطبایی شعائر را به معنای نشانههای عظمت و تقوای الهی دانسته، و آن را منحصر به موارد خاصی نمیداند.(4)
از این رو به طور عموم میتوان استفاده کرد که در هر زمان یا مکان، عملی که یاد خدا و زمینه تقوا ورشد معنوی و روحی را فراهم آورد، در صورتی که در چهارچوب قوانین و دستورهای اسلام قرار داشته باشد، جزء شعائر الهی است.
قطعا بنا کننده سنت نیکو حتی پس از مرگش، در ثواب آن سنت نیکو شریک است.
خوب است، ما هم بنا کننده سنت های نیکو باشیم.
تعظیم شعائر از واجبات اسلامی است.
پینوشتها:
1ـ حج(22)، آیه 32.
2ـ اصول الاربعه فی تردید الوهابیه، صاحب جان هندی، ص 30.
3ـ عوائد الایام، ص 31.
4ـ تفسیر المیزان، ج 1، ص 414، ذیل آیه 165 سوره